ENCUENTRO:

Documentación musical y nuevas prácticas musicales
(arte sonoro y música experimental)

Cuando: Viernes 14 de diciembre
Horario: 10:00 – 14:30
Lugar: ARTELEKU, Kristobaldegi 14, Loiola auzoa, DONOSTIA/SAN SEBASTIÁN (Gipuzkoa)
Organiza: AEDOM (Asociación Española de Documentalistas Musicales)
Colabora: INAEM, Ministerio de deporte, educación y cultura, Audiolab, Arteleku

www.aedom.org

Si el ámbito de interés de la documentación musical tradicional ha pretendido acercarse al fenómeno musical desde el estudio y la clasificación de los soportes documentales (las partituras, las grabaciones sonoras, etc.), la difusión, en las últimas décadas, de nuevas (y no tan nuevas) disciplinas musicales ha provocado que este ámbito se haya ampliado irremediablemente. Las causas de esta apertura pueden reconocerse a partir de varias constataciones: la consolidación del arte sonoro en los espacios artísticos y centros de arte contemporáneo, la programación, en espacios alternativos y auditorios de repertorio «clásico», de conciertos relacionados con la llamada «música experimental» o la divulgación de la improvisación y la música electrónica en centros de enseñanza y formación musical, por citar tan solo unos pocos ejemplos.

La multiplicidad de propuestas musicales (propuestas de escucha, en definitiva) surgidas durante el pasado siglo, así como en la primera década del siglo xxi, ha puesto de manifiesto la necesidad de un nuevo marco de discusión en la documentación musical y, por otra parte, la apertura, en el espacio expositivo, de nuevas aproximaciones al estudio del sonido desde posiciones museológicas. Con este encuentro se pretende crear un espacio de discusión para documentalistas musicales, musicólogos, artistas sonoros, conservadores o investigadores interesados en la relación y en la confrontación de dos ámbitos vinculados con el proceso musical: el arte sonoro y su documentación. La presencia singular en la que el sonido se da, sin cara oculta alguna, genera varios «problemas», en ocasiones graves molestias, en el espacio expositivo. Este «extraño», en forma de espacialidad sonora, suscita varias preguntas: ¿cómo debería exponerse una obra sonora?, ¿cómo debería preservarse?, ¿cómo podría clasificarse? Por otra parte, la documentación musical debería dar cuenta de las limitaciones que surgen a la hora de plantear la clasificación de un archivo de música experimental, la catalogación de una «partitura de evento» o de un paisaje sonoro grabado y difundido en la red, o a la hora de posibilitar el estudio del papel que desempeña –en ocasiones oculto– el soporte (con sonido fijado o evocado) en la historia del arte moderno.

Invitados:
Jorge García, jefe del Departamento de Restauración del Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia (MNCARS) Arianne Vanrell, restauradora del Departamento de Restauración del Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia (MNCARS)
Miguel Álvarez-Fernández, compositor, artista sonoro, musicólogo y comisario de proyectos de arte sonoro
Lino García Morales, profesor del Departamento de Ingeniería Audiovisual y Comunicaciones de la Universidad Politécnica de Madrid, profesor del Magister en Conservación-Restauración de Arte Contemporáneo (Universidad Complutense de Madrid y Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía)
José Luis Maire, vicepresidente de AEDOM, bibliotecario musical (Biblioteca Fundación Juan March), musicólogo, profesor del Master en Gestión de la Documentación Musical (UAM)

JARDUNALDIAK:
Musika dokumentazioa eta soinuzko praktika berriak
(soinu artea eta musika esperimentalak)

Noiz: Abenduak 14, ostirala
Ordutegia: 10:00 – 14:30
Lekua: ARTELEKU, Kristobaldegi 14, Loiola auzoa, DONOSTIA (Gipuzkoa)
Antolatzailea: AEDOM (Asociación Española de Documentalción Musical)
Laguntzaileak: INAEM, Kirol, hezkuntza eta kultura ministeritza, Audiolab, Arteleku

www.aedom.org

Musika dokumentazio tradizionalaren interes esparrua, partiturak edo soinuzko grabaketen bitartez euskarri dokumentalen sailkapenetik eta azterketatik musikaren fenomenoarengana hurbildu bada, azken hamarkadotan musika diziplina berrien (eta ez hain berrien) sorkuntza eta zabalkundeak jakinmin hori ezinbestean hedatzea ekarri du. Interes gune hau zergatik zabaldu den erraz antzeman liteke zenbait egiaztapenen bidez: soinu-artea kontsolidatu egin da arte garaikideko zentru eta espazio artistikoetan, espazio alternatiboetan eta errepertorio “klasikoko” auditorioetan “musika experimentala” deitzen zaion musika horien kontzertuak ugaldu egin dira, eta inprobisazioa eta musika elektronikoa ikaskuntza eta musika formakuntza zentruetan sartu dira, gutxi batzuk aipatzearren.

Joan zen mendean eta XXI. mendeko lehen hamarkadetan sortutako musika proposamenak (azken finean, entzumen proposamenak) ugaltzeak musika dokumentazioarentzako eztabaida esparru berri baten beharra erakutsi du. Eta aldiberean, ikuspegi museologikotik erakusketa espazioetatik soinuaren azterketarenganako hurbilketa saio berriak martxan jartzeko beharra nabarmendu du. Topaketa honek, prozesu musikalarekin lotuta dauden soinu artea eta dokumentazioa bezalako bi esparruren erlazioetan eta alderaketan interesa duten musikologo, soinu artista, kontserbatzaile, ikerlari eta musika dokumentalistentzako eztabaida espazio berria sortzea du helburu. Soinua, ezkutuko aurpegirik gabe, egiten, sortzen den modu bereziak, zenbait arazo sortzen ditu erakusketa espazioan. Batzuetan, arazo larri bihur daitezkeenak. Soinuzko espazialitatearen forma duten arrarotasun horiek, zenbait galdera sortzen dituzte: Nola azaldu beharko genituzke soinuzko lanak? Nola gorde beharko lirateke? Nola sailkatu?

Bestalde, musikaren dokumentazioak, artxiboak sailkatzeko orduan agertzen diren mugei buruzko hausnarketa egin behar luke. Bai musika esperimentalaren artxiboak, ekitaldi bateko partiturak edo sarean banatutako soinu paisaien grabaketen sailkapenak, edo arte modernoaren historian, askotan gordeta ageri zaigun euskarriak ze paper jokatzen duen ikertzeko garaian.

Gonbidatuak: Jorge García, Madrilgo Reina Sofia museoko (MNCARS) zaharberritze departamentuko zuzendaria Arianne Vanrell, Madrilgo Reina Sofia museoko (MNCARS) zaharberritze departamentuko teknikaria. Miguel Álvarez-Fernández, konposatzailea, soinu artista, musikologoa eta soinu arteko egitasmoen kuradorea. Lino García Morales, Madrilgo Unibertsitate Politeknikoan ikusentzunezko ingenieritza eta komunikazioetako departamentuko irakaslea. Arte garaikideko kontserbazio-zaharberritzeko Magisterreko irakaslea (Madrilgo Unibertsitate Konplutensea eta Reina Sofia museoa). José Luis Maire, AEDOMeko lehendakariordea, musika-zaina (Juan March fundazioko liburutegian), musikologoa, Musika dokumnentazioaren kudeaketaren masterreko irakasle (UAM).

2012ko azaroaren 29an BERRIA egunkariko “Bi ahotsetara” iritzi zutabean agertu bezala:

Aitak baino belarri finagoa izaki, hiru urteko alabak eman dit lezioa. Lo hartu aitzin, egungo liburudendetan aurki litezkeen ipuin soinudun horietako bat elkarrekin entzun ondotik, «atta! ixo!» erran eta, eskutxoa ezkerreko belarrian jarrita, adi egoteko eskatu dit. Ilunabarreko isiltasunean bere gelako berogailua entzuten da nagusiki, berotzeko sistemaren marmarra, gas hodien oihartzunen musika lanbrotsua. Nire ipuin kontalari dohain zalantzazkoak praktikan jartzen hain kontzentratuta egonik, ordura arte erreparatu gabeko musika seinalatu dit behatzez. Hor dago, azpian. Egunero entzun arren, aditzen ez dugun musika horietako bat erakutsi dit. Bere momentuan John Cagek iradoki zuen bezala, gauden tokian gaudela, entzuten duguna nagusiki zarata da. Kasurik egiten ez diogunean zaratak molestatu egiten gaitu. Adi jartzen garenean, berriz, harrigarria, zoragarria iruditzen zaigu. Atentzioa da gure epaile nagusia.

Komunikazioaren zarata ikertzen duten teorikoek ahotsa objektu gisa aipatzen dute gehienetan, erratetik entzuterainoko bidean interferentziak sortzen dituen objektu zehatz gisa izendatzen dute zarata. Baina ongi pentsatzen jarrita, zentzuzkoagoa dirudi zarataren eta entzun beharreko horren arteko erlazioa zalantzan jarri eta kontrako moduan pentsatzea. Etengabe zarata artean bizi bagara, alegia, gu iritsi aurretik zegoen eta (gure gainetik) dagoen hori, etengabe entzuten dugun hori zarata bada, ez al dira gure soinutxoak, gure ahotsak eta gure musikak benetazko interferentzia bihurtzen direnak? Zeren interferentzia, ordea? Entzun behar genukeen zerbaitena? Edo behar bezala aditzen uzten ez digun zarataren interferentzia? Entzuteko eta soinu izateko gure moduak zuzentzen lagungarri izan daitekeen erreflexio honek, ordea, oraindik erantzun zailagoa duen galdera baten aurrean jartzen gaitu: nork sortzen du zarata?

Alabak ez du zalantzarik izan eta lasai hartu du lo. Nik, ordea, oraindik berogailuari adi jarraitzen dut.

Xabier Erkizia

Read the rest of this entry »

Eric Dicharry idazleak ezustean hartu zuen jendea HORMATIK HORMARAINO (Maiatz, 2012) bere liburuaren aurkezpenean, Ahotsenean. Publikotik hiru lagun hartu eta performance poetiko inprobisatua zuzendu zuen haiekin, bere liburuko testuak irakurtzen zituztela.

AUDIOLAB ARTELEKUk aurkezten du / presenta:

RASPBERRY PI OPEN DAY

Abenduaren 10a astelehena / Lunes 10 de diciembre
ARTELEKU, Kristobaldegi 14, DONOSTIA
18:00-20:00
http://es.wikipedia.org/wiki/Raspberry_Pi

2012ko otsailan merkaturatu zen Raspberry Pi izeneko ordenagailu txikia. Kreditu txartel baten tamainakoa izanik ere, gailu honek definizio altuko bideo irteera, surround 5.1 audio irteera, USB konexioak, kanpoko sentsoreak gehitzeko GPIO sarrerak, eta Linux sistema eragilea du, dena 30€ko salneurrian. Ezaugarri guzti hauek, instalazio artistikoetarako nahiz esperimentazio digitalerako tresna ezin egokiagoa bihurtu dute, bereziki Arduinorekin nahasiz eman ditzazken emaitza emankorregatik.
Mahai-inguru gisara proposatutako aurkezpen honetan, Raspberry Pi erabiliz sortutako hainbat proiektu ezagutu eta aztertuko dira, eta aldiberean tresna honek eskaintzen dituen aukerak eta baliabideak, sentsore eta bestelako albo-tresnak, programazio ezaugarriak, martxan jartzea… bezalako pausuei buruzko oinarrizko informazioa eskainiko da. Honakoa, Raspberry Pi zer den eta zertarako balio duen jakin nahi duten artista, programatzaile edo pertsona ororentzako zuzendutako saio irekia izango da.
Irekiak, Artelekun astelehenetan ospatzen den topaketa saila da. Norberak egiten dakiena erakutsi eta besteek egiten dakitena ikasteko elkartruke espazio irekia da. Izenik eman gabe eta libreki parte hartzera gonbidatuta zaude.

[www.audio-lab.org]

SOINART 12: Soinuari buruz tailerrak / Workshops en torno al sonido.
Módulo M-8 moduloa (ARTE Ederretako fakultatea, Facultad de Bellas Artes de Leioa).
Doan / Gratis

TUNIPANEA – CRACKLE BOX
Abenduaren 10a astelehena / Lunes 10 de diciembre
11:00-14:00 / 15:30 a 17:30
___

HÉCTOR REY
SOINU-INPROBISAZIO TAILERRA / TALLER DE IMPROVISACIÓN SONORA
Ekarri zuren edonolako soinu iturri bat (objektua, tresna, ahotsa…)
Acudir con una fuente sonora de cualquier tipo (objeto, instrumento, voz, etc.).

Abenduaren 11a asteartea / Martes 11 de diciembre 11:00 – 14:00
Abenduaren 12a asteazkena / Miércoles 12 de diciembre 15:30 – 19:00
Abenduaren 13a osteguna/ Jueves 13 de diciembre 15:30 – 19:00
___

FERNANDO CARVALHO -
MUSIKA SORKUNTZA ETA SOINU DISEINUA KONTESTU DIGITALEAN
CREACIÓN MUSICAL Y DISEÑO SONORO EN ENTORNOS DIGITALES
Abenduaren 13a osteguna / Jueves 13 de diciembre 11:30-14:00
___

Lekuak hartzeko / Reserva de plazas:
soinart12@gmail.com

HIRUGARREN BELARRIA entzumenari buruzko egitasmoak 2011an antolatu hitzaldien artxiboa online jarri du hirugarrenbelarria.audio-lab.org webgunean. Besteak beste Carmen Pardo, Ramón Andrés, Arantxa Iturbe, Marta García Quiñones eta Patziku Perurena bezalako idazle, pentsalari, eta historialariek eskainitako hitzaldiak oso-osorik entzun daitezke webgunean.
HIRUGARREN BELARRIA, AUDIOLAB elkarteak antolatutako eta OIER ETXEBERRIAk eta XABIER ERKIZIAk zuzendutako ikerketa egitasmoa da. Proiektu honek Eusko Jaurlaritzako Kultur sailaren EREMUAK programaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren ARTELEKU arte garaikideari eskainitako zentruaren laguntza jaso du.

——

El proyecto de investigación sobre la escucha HIRUGARREN BELARRIA (El tercer oído) pone a disposición el archivo de las conferencias que conformaron el programa del año 2011, en su web hirugarrenbelarria.audio-lab.org. El archivo incluye las aportaciones de escritoras, pensadoras e historiadoras tales como Carmen Pardo, Ramón Andrés, Arantxa Iturbe, Marta García Quiñones y Patziku Perurena, todas ellas consultables libremente en la web.
HIRUGARREN BELARRIA es un proyecto organizado por la asociación cultural AUDIOLAB y dirigido porOIER ETXEBERRIA y XABIER ERKIZIA. Este proyecto cuenta con el apoyo del programa EREMUAK del Departamento de Cultura del Gobierno Vasco y del centro de arte contemporáneo ARTELEKU, dependiente de la Diputación Foral de Gipuzkoa.

[hirugarrenbelarria.audio-lab.org] [audio-lab.org]